Anganwadi worker महाराष्ट्र शासनाच्या महिला व बालविकास विभागाने राज्यभरात अंगणवाडी सेविका आणि अंगणवाडी मदतनीस पदांसाठी मोठी भरती जाहीर केली आहे. या भरती प्रक्रियेअंतर्गत राज्यात एकूण 5,639 अंगणवाडी सेविका आणि 13,243 अंगणवाडी मदतनीस पदांची भरती होणार आहे. ही भरती प्रक्रिया राज्यातील सर्व जिल्ह्यांमध्ये राबवली जाणार आहे. अनेक महिलांना रोजगाराची संधी उपलब्ध होणार असल्याने, या भरती प्रक्रियेबद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.
अंगणवाडी मदतनीस पदासाठी पात्रता निकष
1. शैक्षणिक पात्रता
- अंगणवाडी मदतनीस पदासाठी किमान इयत्ता 12वी उत्तीर्ण (राज्य शिक्षण मंडळ अथवा त्यास समकक्ष) असणे आवश्यक आहे.
- शैक्षणिक अर्हतेपैकी किमान एक अर्हता मराठी भाषा विषयासह उत्तीर्ण असणे अनिवार्य आहे.
- उमेदवार 12वी पेक्षा उच्च शैक्षणिक पात्रता (पदवी किंवा पदव्युत्तर) धारण करत असल्यास, त्यांच्या गुणपत्रका आणि प्रमाणपत्र अर्जासोबत जोडणे आवश्यक राहील.
2. भाषेचे ज्ञान
- ज्या अंगणवाडी केंद्रामध्ये 50% पेक्षा जास्त मुले मराठी व्यतिरिक्त इतर भाषा बोलणारी असतील, तेथे त्या भाषेचे ज्ञान असलेल्या उमेदवारांना प्राधान्य दिले जाईल.
3. वयोमर्यादा
- अर्ज करण्याच्या अंतिम दिनांक (18 फेब्रुवारी 2025) रोजी उमेदवाराचे वय किमान 18 वर्षे आणि कमाल 35 वर्षे असावे.
- विधवा उमेदवारांसाठी कमाल वयोमर्यादा 40 वर्षे अशी राहील.
4. वास्तव्याची अट
- अर्जदार महिला संबंधित ग्रामपंचायत नव्हे तर महसुली गाव/वाडी/तांडा/वस्ती येथील स्थानिक रहिवासी असणे आवश्यक आहे.
- स्थानिक रहिवासी असल्याचे पुरावे अर्जासोबत जोडणे अनिवार्य राहील.
5. लहान कुटुंबाची अट
- उमेदवारास जास्तीत जास्त दोन हयात अपत्ये असावीत.
- दोन हयात अपत्यांपेक्षा अधिक अपत्ये असलेले उमेदवार पात्र ठरणार नाहीत.
- अर्जदार महिला उमेदवारांना लहान कुटुंबाचे प्रमाणपत्र जोडणे आवश्यक आहे.
अर्ज प्रक्रिया
1. अर्ज भरण्याचे नियम
- विहित नमुन्यातील अर्ज आणि त्यातील सर्व रकाने उमेदवाराने कागदपत्रांच्या आधारे स्वतः भरावे.
- अपूर्ण अर्ज किंवा अपूर्ण माहिती असलेले अर्ज रद्द ठरवून निकाली काढण्यात येतील.
- एका पदासाठी एकच अर्ज करावा लागेल.
2. आवश्यक कागदपत्रे
- शैक्षणिक पात्रतेची प्रमाणपत्रे (इयत्ता 12वी आणि त्यापुढील)
- वयाचा पुरावा (जन्म दाखला/शाळा सोडल्याचा दाखला)
- स्थानिक रहिवासी असल्याचा पुरावा
- लहान कुटुंबाचे प्रमाणपत्र
- विधवा असल्यास त्याचे प्रमाणपत्र
- अनाथ असल्यास त्याचे प्रमाणपत्र
3. कागदपत्रे सादर करण्याची पद्धत
- सर्व आवश्यक कागदपत्रे स्वयं-साक्षांकित किंवा सक्षम प्राधिकारी यांच्याकडून प्रमाणित/साक्षांकित केलेली असणे आवश्यक आहे.
- अर्ज दाखल करतेवेळी जोडलेल्या कागदपत्रांचा आणि प्रमाणपत्रांचाच विचार केला जाईल.
- अर्ज करण्याच्या अंतिम तारखेनंतर कोणतेही कागदपत्र स्वीकारले जाणार नाही.
अंगणवाडी मदतनीस पदाची अतिरिक्त माहिती
1. मानधन
- अंगणवाडी मदतनीस हे पद निव्वळ मानधनी तत्त्वावर आहे.
- शासनाचे लागू असलेले लाभ (वेतन, भत्ते, निवृत्तिवेतन इत्यादी) या पदास लागू राहणार नाहीत.
2. अनुभवाचे मूल्यमापन
- अंगणवाडीच्या अनुभवासाठी फक्त बाल विकास प्रकल्प अधिकारी यांचे प्रमाणपत्र ग्राह्य धरण्यात येईल.
3. अन्य अटी
- अंगणवाडी मदतनीस या पदावर अंतिम निवड झाल्यास, उमेदवार पंचायत राज संस्थांच्या जिल्हा परिषद, पंचायत समिती किंवा ग्रामपंचायत सदस्य असल्यास या पदाचा राजीनामा द्यावा लागेल.
निवड प्रक्रिया
1. गुणांकन पद्धत
- अर्जासोबत जोडलेल्या कागदपत्रांच्या आधारे शैक्षणिक आणि इतर अर्हतेचे गुणांकन केले जाईल.
- त्यानुसार गुणांकन यादी तयार केली जाईल.
2. अंतिम निवड
- अंतिम निवडीपूर्वी केंद्र शासन/राज्य शासनाने निवडीच्या निकषात वेळोवेळी केलेले बदल, सुधारणा उमेदवारांवर बंधनकारक राहतील.
- पदभरती संदर्भात समस्या निर्माण झाल्यास, शासन निर्देशानुसार अंतिम निर्णय घेण्यात येईल.
3. विशेष तरतुदी
- जाहिरातीमध्ये नमूद केलेली रिक्त पदे भरण्याबाबत ऐनवेळी काही अडचणी निर्माण झाल्यास, रिक्त पदे भरणे अथवा भरती प्रक्रिया रद्द करण्याचा अधिकार बाल विकास प्रकल्प अधिकारी यांनी राखून ठेवलेला आहे.
- पदांची संख्या कमी किंवा अधिक होण्याची शक्यता नाकारता येणार नाही.
महत्त्वाच्या सूचना
1. अर्जदारांसाठी विशेष सूचना
- अर्जामध्ये दिलेली माहिती खोटी किंवा चुकीची आढळून आल्यास अर्ज रद्द करण्यात येईल.
- विधवा व अनाथ उमेदवारांनी सक्षम प्राधिकारी यांचे प्रमाणपत्र जोडणे बंधनकारक राहील.
2. अर्ज स्वीकारण्याच्या अटी
- विहित नमुन्यातील परिपूर्ण भरलेला अर्ज निश्चित केलेल्या कालावधीत कार्यालयीन वेळेत (सार्वजनिक/शासकीय सुट्टीचे दिवस वगळून) स्वीकारले जातील.
राज्यातील अंगणवाडी व्यवस्थेची भूमिका
महाराष्ट्रातील अंगणवाडी व्यवस्था ही पोषण, आरोग्य आणि शिक्षणाच्या माध्यमातून 0 ते 6 वर्षे वयोगटातील मुलांच्या सर्वांगीण विकासासाठी कार्य करते. अंगणवाडी सेविका आणि मदतनीस हे या व्यवस्थेचे अत्यंत महत्त्वाचे घटक आहेत. त्यांच्या माध्यमातून गर्भवती महिला, स्तनदा माता आणि बालकांना आरोग्य, पोषण आणि शिक्षण विषयक सेवा पुरवल्या जातात.
अंगणवाडी सेविका व मदतनीस यांची कार्ये
अंगणवाडी सेविका कार्ये
- अंगणवाडीतील मुलांची नोंदणी आणि हजेरी ठेवणे
- पूर्व प्राथमिक शिक्षण देणे
- पोषण आहाराचे वितरण करणे
- आरोग्य तपासणी आणि लसीकरण कार्यक्रमांचे आयोजन करणे
- गरोदर महिला आणि स्तनदा मातांना मार्गदर्शन करणे
- वेळोवेळी सर्वेक्षण करणे आणि अहवाल सादर करणे
अंगणवाडी मदतनीस कार्ये
- अंगणवाडी सेविकांना त्यांच्या कामात मदत करणे
- पोषण आहार तयार करणे आणि वाटप करणे
- अंगणवाडी केंद्राची स्वच्छता राखणे
- अंगणवाडीतील मुलांच्या आरोग्य आणि स्वच्छतेकडे लक्ष देणे
- घरभेटी आणि समुदाय आरोग्य चाचण्या यामध्ये मदत करणे
महाराष्ट्रातील या मोठ्या भरती प्रक्रियेमुळे ग्रामीण व शहरी भागातील महिलांना रोजगाराची संधी मिळणार आहे. त्याचबरोबर राज्यातील अंगणवाडी व्यवस्था अधिक सक्षम होणार आहे. अंगणवाडी सेविका आणि मदतनीस पदे ही समाजाच्या विकासाच्या दृष्टीने अतिशय महत्त्वाची आहेत. या पदांवर निवड झालेल्या महिलांना समाजासाठी काम करण्याची उत्तम संधी मिळणार आहे.
इच्छुक उमेदवारांनी अर्ज करण्यापूर्वी सर्व अटी व शर्ती काळजीपूर्वक वाचाव्यात आणि आवश्यक ती सर्व कागदपत्रे योग्य प्रकारे जोडावीत. विहित मुदतीत अर्ज दाखल करावा आणि भरती प्रक्रियेत सक्रिय सहभाग नोंदवावा.
